Euncit Keuneubah Keurajeuën Ulèë Balang Trumon

Euncit Keuneubah Keurajeuën Ulèë Balang Trumon (Foto Ist)

Achehnetwork – Nanggroë Trumon nakeuh saboh wilayah Keu-ulèëbalangan lam Keurajeuën Acèh Darussalam nyang jinoë beukaih keurajeuën Ulèëbalang nyan neuduëk di Kabupatèn Acèh Seulatan, Provinsi Acèh.

Di sinan na saboh beunangôn bèntèng Kuta Batèë nyang geupeugöt yôh watèë Keurajeuën Trumon lam jaroë Teuku Raja Fansuri Alamsyah nyang kadang-kadang geukheun Teuku Raja Batak. Bak masa nyan, Trumon meucuhu ngön jaya sampé geucitak mata-pèng droë seubagoë alat tuka nyang sah nibak masa nyan.

Teuku Raja Batak nyan nakeuh raja keu lhèë, geugantoë ayahgeuh Teuku Raja Bujang nyang ka awai geuteurimöng tampôk kuwasa nibak abuchikgeuh ya'ni Teuku Djakfar nyang peudöng phôn Keurajeuën Trumon ngön Keurajeuën Singké (Singkil).

Euncit Keuneubah Keurajeuën Ulèë Balang Trumon

Beunangôn Meuseujarah

Seulaén geungui seubagoë bèntèng peutahanan, bèntèng nyan geungui cit seubagoë gantô pusat bak geuatô pomeuréntah lé Raja. Lam bèntèng nyan na cit meuligoë Raja an saboh geudông teumpat geukubah peukakaih ngön dabeuëh peunténg laén atra Keurajeuën.

Luwah beunangun nyan nakeuh seukita 60 x 60 mètè,manyang nakeuh kira-kira peuët mètè. Meunyö keuteubai bintéh na simètè ngön lhèë lapéh. Bintéh blah röt luwa geupeugöt ngön batèë bata, lheuëh nyan batèë pasi na teubai meu 30 sentimètè, lheuëh nyan bintéh blah röt dalam geupeugöt ngön bata tanoh kliët.
Bak seulingka bèntèng nyan na saboh balè sidék. Balè nyan béyasa geungui watèë geuduëk pakat atawa geumucawarah deungön sidang-sidang adat keurajeuën nyang geupimpén langsông lé Raja. Selaén nibak nyan inan na cit rumoh sula (peunjara). Sula nakeuh beusoë-beusoë nyang geupeupaténg bak tanoh bak teumpat geuhukôm maté peunjeuheuët nyang keunöng hukôman maté.

Balè bak peugöt pèng keurajeuën.

Pèng Keurajeuën Trumon, teunuléh jawö bak pèng "Negeri Trumon".

Nyang Peudöng Keurajeuën

Almareuhôm H. Mohammad Said, lam bukugeuh "Aceh Sepanjang Abad" (Acèh Sipanyang Abad) geucalitra, Keurajeuën Trumon geupeudöng phôn lé sidroë cèdaga lom pih gobnyan imum agama (leubè) nyang meuasai di Mukim XXV Acèh Rayek lam abad keu-18. Gobnyan hana laén nakeuh Leubè Daffa (Labai Dafna-meunyö kheun awak Olanda) nyang nan aseuligeuh Teuku Djakfar.

Gobnyan seugohlom geupuga Keurajeuën Trumon ngön Keurajeuën Singké, seumpat geujak beuët atawa geujak meureunoë 'éleumèé agama di Ujông Serangga, Susôh sampé geulakap nangeuh Leubè atawa Teungku.

Meusabab hai nyan han jeuët tahireuën, meunyö Bèntèng Kuta Batèë nyan seulamat nibak beuncana geulumbang tsunami, beureu’at dô'a Raja-raja Trumon nyang jithèë malém-malém.

Meuriyam seulingka Bèntèng