24 C
id

Jirat Panyang Teungku Bén Panyang Pha Di Pirak Timu Ngön Lagènda Asai Usôi Aluë Bungkôh

Jirat Teungku Bén Panyang Pha || Nè gamba suaradarussalam.id
Jirat Teungku Bén Panyang Pha. (Foto: suaradarussalam.id)
ACHEHNETWORK.COM – Meunyö tanyoë tajak u gampông Leupè keucamatan Pirak Timu (jameun nakeuh wilayah Matangkuli), di likôt seumeujid gampông nyan pasti geutanyoë rumpok saboh jirat nyang panyang seukeunira trôh 12 mètè.


 

Sabab lôn lahé di geuniréng seumeujid nyan, yôh watèë ubeut-ubeut bak watèë lôn woë keunan lôn kayém piyôh bak jirat nyan dan lôn deungö kisah keuramat poë jirat nyan.


Ureuëng tuha-tuha inan geukheun keu poë jirat nyan nakeuh "Teungku Bén Panyang Pha".



Jameun,geupeugah lé ureuëng tuha inan na sujoë (tungkat) beusoë nyang makén trép makén lham. 



Lôn tingat yôh watèë ubeut-ubeut, lôn na tom kalön euncit sujoë (tungkat) nyan nyang mantöng leumah. Tapi lawét nyoë hana leumah lé sujoë nyan. Sang ka lham madum lam tanoh.



Sampé uroë nyoë kisah-kisah di luwa peuniké nyang môngkén susah bak tapiké ngön mantöng tadeungö hay-hay nyang teujadi bak ureuëng seulingka nyan sampoë uroë nyoë mantöng geuyakin ngön geupatéh keuramat Teungku Bén Panyang Pha nyan nyang hana meujan thôn padup gobnyan geumeuhudéb.



Nyang pasti sijak Nèk Tu ngön chik-chik lôn udéb, lagènda Teungku Bén Panyang Pha ka geucalitra turôn-teumeurôn ngön haba keu haba. Tapi hana meujan thôn padup gobnyan udéb ngön di pat gobnyan meunè.



Uroë nyoë tanyoë meu jeuët takalön jirat gobnyan nyang that panyang ngön tadeungö kisah calitra gobnyan.


Panyang that jirat Teungku Bén Panyang Pha di Pirak Timu nyan tingat lôn keu jirat Tuwan Tapa di Acèh Tunong (Seulatan) nyang panyang ka rab saban jirat nyan duwa boh.



Sidroë ureuëng nyang lheuëh nyan nangeuh geupeuabadi jeuët keu nan banda Tapak Tuan di Acèh Tunong (Seulatan).



Teuma nyang meunarék nakeuh keunayét antara Teungku Bén Panyang Pha deungön asai usôi nan Aluë Bungkôh nyang jeuët keu nang Keucamatan Pirak Timu di Acèh Barôh (Utara).



Sikada ceunatat, bahawa Cut Meutiya nyang jeuët keu pahlawan Nasyonal jiratneuh nyan na cit lam wilayah glé Pirak Timu.



Jadi... Nan Aluë Bungkôh nyang jeuët keu nang Keucamatan Pirak Timu meuneurôt lagènda kisah teukayét deungön Teungku Bén Panyang Pha nyoë.



Paneuk haba, bak saboh jan rhet keuh "bungkôh ranup", ranup Teungku Bén Panyang Pha lam Aluë hingga bak saboh uroë Aluë nyan pih geukheun ngön nan  "Aluë Bungkôh".


Lam calitra pi na geupeugah bahwa Teungku Bén Panyang Pha na tom geumeulhö ngön aduëngeuh nyang nan "Tôk Bunda" hingga bak teumpat geumeulhö nyan jeuët keu paya hingga sampé uroë nyoë geuturi deungön "Blang Paya Lama" bak gampông Teupin U nyang toë deungön teumpat nang Keucamatan Pirak Timu.



Tapi h'ana geutupuë nyang pasti puë sabab-musabab pakön ban duwa adoë-aduën nyan sampé geumeulhö. 



Seulaén kisah Teungku Bén Panyang Pha, di Aluë Bungkôh nyan pih na kisah aduën gobnyan nyang that jithèë, yakni Tôk Bunda.



Lôn kheun lagèndaris sabab chik lôn jameun sampé geupeureunoë nazam-nazam paneuk bhaih sidroë ureuëng Tôk Bunda keu mak lôn.



Nazam-nazam nyan sampé uroë nyoë geuhafai lé mak lôn lheuëh nyan lom lôn catèt lôn peujeuët keu bahan seunurat nyoë.



Teuma nazam meukeunayét Tôk Bunda geukheun lé mak lôn,bunyoëjih lagèë nyoë: 

Tok Bunda meu tudông kulét

H'an sapuë sakét ujeuën keunöng sa,

Jak u blang h'ana puë dalèh

Si gunca bijèh laén peunula,

Keubeuë lam weuë h'ana puë tanyöng
100 inöng laén nyang dara.



Nibak nazam nyang geupeuwaréh turôn teumeurôn nyoë an keubeutôlan mak lôn mantöng tingatgeuh, bak sang seucara h'ana lansông kageupeujeulah sidroë ureuëng nyang hayeuë nibak Tôk Bunda nyan. 



Môngkén Tôk Bunda nyan nakeuh ureuëng nyang that sakti ngön kaya bak masa nyan. Atawa môngkén sidroë raja lam wilayahneuh nyan. Lam calitra geupeugah bahwa gobnyan geupeugöt rumoh meububông nibak kulét keubeuë. Gobnyan na keubeuë nyang that jai, meunan cit padé.



Lam calitra laén pih na geupeugah bahwa Tôk Bunda na aneuk inönggeuh saboh khong nyang jicok lé buya bak kruëng Aluë Thô. Jadi, aneuk inöng nyan bak saboh uroë jimeu'èn ngön Tukok U sira jikheun narit "Buya Tukok Buya Tukok". Tukok U nyan pih meuubah jeuët keu buya. 



Alèh ny'ö alèh kön tapi sampé uroë nyoë ureuëng tuha-tuha inan geuteugah tanyoë böh Tukok U ngön böh Boh Kruët lam kruëng, pantang that.



Jadi buya nyan pih jiba aneuk Tôk Bunda lam kruëng Aluë Thô. Sabab beungèhgeuh that keu buya nyan keuseuneulheuëh Tôk Bunda geusipreuëk padégeuh lam kruëng sampé kruëng nyan thô. 



Meusabab nyan keuh sampé uroë nyoë teumpat nyan geuturi ngön nan "Aluë Thô" nyang awai phôn meunè nibak kruëng. Tapi bak saboh uroë sabab ië raya nyang makén parah bak teumpat nyan, Aluë Thô pih ka h'ana lé lagèë nan. Sabab ië raya ka jipeupunoh ië lam aluë nyan. 



Alkisah meuneurôt ureuëng tuha-tuha dilèë, jameun bak watèë ureuëng nyan geutren lam kruëng nyan sampé mantöng geutunyum lagèë na padé bak gakineuh lam kruëng aluë thô nyan. 



Na saboh teuk kisah haba keu haba bahwa sampé jinoë pantang that böh tukok u ngön böh boh kruët lam kruëng nyan.
Puë keuh na nyang keuneuk ci ? 

 


Seunurat asai phôn lam bahsa Indônèsiya,
Asai Calitra :

Dr. Teuku Zulkhairi

Lahé di Pirak Timu (Awai wilayah Matangkuli)
Rayekneuh di Pantön Labu, Jambô Ayé ngön Matangkuli.
Neuduëk  jinoë di Banda Acèh.

Ohya, Sahabat Pembaca.. Jika kalian punya cerita unik, artikel menarik, tips berguna atau pun berita kejadian terkini, Silakan kirim ke Admin Acheh Network..!!
Whatsapp:
0812-6537-7302 (Pesan saja/tidak menerima panggilan telepon)

ARTIKEL TERKAIT

Baca Juga Ya!

Terupdate Lainnya

Tinggalkan Komentar Anda

Iklan - Geser ke atas untuk melanjutkan
Iklan

REKOMENDASI UNTUK ANDA